Kwelwater.

1 Uitlegbrief.

21 januari 2025 

Betreft: Laat je mening horen over besluit waterstanden Waterschap 

Beste dorpsgenoten, 

Water in de kelder of kruipruimte en waterplassen in de tuin? Als je last hebt van kwelwater bij hoog water of water in de uiterwaarden is deze brief voor jou belangrijk. Je krijgt deze brief van de werkgroepen Oosterhoutse Waarden en van de dorpsraad. De inhoud van deze brief is ook besproken met de Oosterhoutse werkgroep Kwel0481. 

Een nieuw besluit van het Waterschap leidt tot meer overlast van kwelwater 

Het waterschap heeft begin december een plan gepubliceerd. Dit houdt in dat ze de waterstand in Oosterhout willen verhogen. Dat kan betekenen dat je meer en sneller last krijgt van kwelwater. Ben je het niet eens met dit plan? Dan kun je tot 29 januari een brief sturen naar het Waterschap Rivierenland. Hieronder lees je hoe je dat doet. Verderop leggen we uit wat het plan van het Waterschap precies inhoudt en wat we al doen met de werkgroepen.  

Stuur uiterlijk 29 januari je zienswijze aan het Waterschap 

Ben je het niet eens met het plan van het Waterschap om de peilen van het water te verhogen? Schrijf dan een brief aan het Waterschap waarin je uitlegt waarom je het niet eens bent met verhoging van het waterpeil en waarom. Het Waterschap moet dan bij het definitieve besluit rekening houden met je mening. En uitleggen waarom ze wel of niet iets veranderen aan hun besluit. Zo’n brief met je mening over een besluit heet ook wel een zienswijze.  

• Stuur je brief uiterlijk 29 januari 2025 aan het Waterschap. Na deze datum kun je geen zienswijze meer sturen.  

• De zienswijze kun je met digid sturen of per post 

• Om het je gemakkelijk te maken, hebben we een voorbeeldbrief die je kunt gebruiken. Wil je deze brief digitaal van ons krijgen? Stuur dan een mail aan werkgroepoosterhoutsewaarden@gmail.com.  

Wil je eerst meer weten?  

Je kunt nog op 21 januari naar een online informatieavond van het Waterschap. Je kan je hiervoor per mail aanmelden bij j.cremer@wsrl.nl. Op deze avond kun je vragen wat het plan voor je betekent en wat je moet doen als je het er niet mee eens bent. Hieronder lees je meer over de achtergrond van het besluit en over de acties van de werkgroepen in Oosterhout 

Wat houdt het besluit van het Waterschap in 

Het besluit van het Waterschap Rivierenland heet “Streefpeilenplan Over-Betuwe” en geeft aan wat de streefwaardes zijn van het peil van het water in de sloten (minimale en maximale stand). Zeker met het huidige onvoorspelbare klimaat is waterbeheer heel belangrijk. Te lage waterstanden betekent verdroging van de natuur en scheuren in huizen omdat de kleigrond uitdroogt. Te hoge waterstanden betekent wateroverlast.  

Uit het plan blijkt dat de maximale hoogte van het water hoger wordt: dus het waterschap laat hogere waterstanden toe in ons dorp. Af en toe kwelwater hoort erbij als je vlakbij een rivier woont. Maar door dit besluit wordt de overlast van kwelwater onnodig groter. Het besluit ‘Streefpeilenplan Over-Betuwe’ vind je op:  https://www.waterschaprivierenland.nl/streefpeilenplan-over-betuwe  

Wat gebeurt er bij de werkgroepen in het dorp 

In ons dorp zijn twee werkgroepen actief:  

• Kwel0481, daarin zijn inwoners vertegenwoordigd die veel last hebben van kwelwater, vooral in de Pastoor Savenijenlaan (zie o.a Dorpsgeluiden maart 2024).  

• Oosterhoutse Waarden, met inwoners die zich bezighouden met de plannen van K3Delta en Staatsbosbeheer om zand en klei uit de uiterwaarden te graven en daar natuur aan te leggen. 

Met deze twee werkgroepen zijn we naar een informatieavond geweest die op 14 januari in Elst was. Daar bleek het volgende: 

• Het Waterschap dacht bij het maken van het plan dat er in ons dorp geen overlast was van kwelwater. Dat is niet correct. Veel inwoners hebben last van kwelwater. We hebben niet voor niets een werkgroep Kwelwater. 

• Het Waterschap heeft geen rekening gehouden met de plannen voor de uiterwaarden. Die houden onder andere in dat in de toekomst hoog rivierwater langer in de uiterwaarden blijft. Dat is goed voor de scheepvaart en de natuur, maar deze verandering leidt ook tot hogere waterstanden aan de andere kant van de dijk, waar wij wonen.  

• De gemeente Nijmegen heeft al een zienswijze ingediend op het plan omdat inwoners van Nijmegen Noord meer hinder van kwelwater zullen krijgen. Met onze werkgroepen proberen we te zorgen dat gemeente Overbetuwe dat ook doet. 

Na deze avond hebben we besloten om jullie deze brief te sturen en te helpen om je zienswijze te sturen. 

Heb je vragen 

Als je nog vragen hebt, adviseren we je contact op te nemen met het waterschap. Met vragen over deze brief kun je terecht bij  

Mariël de Vries: werkgroepoosterhoutsewaarden@gmail.com  

Hartelijke groet namens de Dorpsraad Oosterhout en de werkgroep Oosterhoutse Waarden 

Johan Plamont (voorzitter dorpsraad) 

Mariël de Vries (werkgroep Oosterhoutse Waarden) 

2 Voorbeeldbrief over uw zienswijze.

Aan het college van dijkgraaf en heemraden van Waterschap Rivierenland 
t.a.v. de klachtencoördinator 
Postbus 599 
4000 AN Tiel 

Oosterhout, [datum] januari 2025 

Betreft: Zienswijze tegen het Streefpeilenplan Over-Betuwe van Waterschap Rivierenland 

Geachte heer/mevrouw, 

Hierbij dien ik een zienswijze in tegen het Streefpeilenplan Over-Betuwe, zoals gepresenteerd door Waterschap Rivierenland. Mijn bezwaar richt zich vooral op de problematiek rondom de overlast door kwelwater en de belangen van inwoners, die naar mijn mening onvoldoende aandacht krijgen in het plan. Hieronder licht ik puntsgewijs mijn bezwaar toe. Daarna leest u waartoe ik het Waterschap Rivierenland oproep. 

• Toename van kwelwateroverlast. In de afgelopen jaren is er een duidelijke toename van de overlast door kwelwater in Oosterhout. Dit heeft geleid tot structurele problemen, zoals wateroverlast in de kelder, kruipruimte en tuin en als gevolg daarvan schade aan huizen door rotting, schimmel en verzakking en negatieve effecten op de gezondheid van bewoners. Ondanks het feit dat het Streefpeilenplan in theorie voorziet in het beheersen van het waterpeil, constateer ik dat het huidige beleid onvoldoende rekening houdt met de dynamiek van kwelwaterstromen en de bijbehorende schade die dit veroorzaakt aan huizen en tuinen.  

• Onvoldoende maatregelen tegen kwelwater. Het Streefpeilenplan gaat voornamelijk in op het reguliere waterpeilbeheer en de effecten daarvan op het oppervlaktewater, maar er is naar mijn mening te weinig aandacht voor de specifieke problematiek van kwelwater voor de inwoners. Kwelwater is moeilijk te reguleren, maar zorgt voor ernstige en aanhoudende problemen voor inwoners. De maatregel om het streefpeil in Oosterhout te verhogen, resulteert m.i. in een toename van wateroverlast en als gevolg daarvan een toename van schade aan eigendommen en de gezonde leefomgeving van bewoners. Zelf ervaar ik geregeld overlast door kwelwater in de vorm van …………………………………………….. 

• Verkeerde inschatting van effecten van ruimtelijke ontwikkelingen. In en rond Oosterhout zijn meerdere bouwplannen gerealiseerd en zijn nieuwe ontwikkelingen voorzien die invloed hebben op het waterpeil en kwelwater:  

1. Er zijn verschillende bouwplannen gerealiseerd in Oosterhout (o.a. plannen Eulink, Hoge Wei 1 en 2) en er zijn nieuwe bouwplannen voorzien (Hart van Oosterhout, Park Tergouw, aan de Peperstraat en bij Park 15). De cumulatieve effecten van deze ontwikkelingen op kwelwateroverlast zijn onvoldoende onderzocht. 

2. In de Oosterhoutse waarden vindt de komende 5-10 jaar een ontzandings- en natuurontwikkelingsproject plaats door K3 en Staatbosbeheer. Daarbij wordt in het oostelijk deel van de uiterwaarden straks langer water vastgehouden. Volgens het hydrologisch onderzoek dat onderdeel uitmaakt van de vergunning leidt dit tot meer kwelwateroverlast in Oosterhout. Hiermee is in het onderhavige plan geen rekening gehouden. In de vergunning van de dijk teruglegging Veur-Lent, de aanleg van de Spiegelwaal en inrichting van de Oosterhoutse waard is opgenomen dat de realisatie van dit project niet mag leiden tot toename van kwelwater binnendijks. De effecten van het ontzandings- en natuurontwikkelingsproject zijn in strijd met dit uitgangspunt.   

• Belangen van inwoners onvoldoende meegewogen. Bij de totstandkoming van het streefpeilenplan zijn naar mijn mening de belangen van inwoners onvoldoende meegewogen en wel op de volgende punten: 

1. Volgens het plan heeft slechts één gesprek met de gemeente Overbetuwe plaatsgevonden en is daarin aangegeven dat er amper gebouwschade bekend is. Dit is niet verwonderlijk, aangezien er geen meldpunt of regeling voor schade is en inwoners dus zelden of niet melding doen van schade. Uit gesprekken met dorpsbewoners blijkt dat er wel degelijk aanzienlijke schade is aan gebouwen door de droogte en door wateroverlast. 

2. Het Streefpeilenplan is opgesteld in een periode met drie warme en droge zomers achter elkaar. Het lijkt er op dat hierdoor het uitgangspunt van het Streefpeilenplan vooral gericht is op het langer vasthouden van water en minder op het voorkomen van wateroverlast voor inwoners. 2024 was echter een nat jaar met veel en langdurig wateroverlast. 

3. In het plan lees ik vooral maatregelen die voornamenlijk rekening houden met agrarische belangen en natuurbelangen en minder met belangen van inwoners. Dit blijkt ook uit de samenstelling van de klankbordgroep waarin geen inwoners zijn vertegenwoordigd. 

Wat is mijn oproep aan het Waterschap 
Ik verzoek het waterschap om te onderzoeken hoe groot de problemen met wateroverlast en droogte voor inwoners zijn en dit mee te nemen in dit Streefpeilenplan. Ook verzoek ik het Waterschap om de belangen van de bewoners goed en volledig mee te nemen in de afweging (en het model) en dit opnieuw te beoordelen met inbegrip van bovengenoemde punten. Ik roep het Waterschap daarom op tot het volgende: 

• Oproep tot aanpassing van het streefpeil. Ik verzoek het Waterschap Rivierenland het streefpeil voor de peilvakken OVB150 en OVB151 te herzien en wel specifiek op de volgende punten: 

1. Ik verzoek het Waterschap om de cumulatieve effecten van al voltooide en nog geplande woningbouwprojecten in Oosterhout en het ontzandings- en natuurontwikkelingsproject in de Oosterhoutse waarden mee te laten wegen in de totstandkoming van het Streefpeilenplan. 

2. Ik verzoek het Waterschap om in peilvak OVB 150-P en OVB 151-P de peilen aan te passen naar respectievelijk 7.75/7.85 m en 7.80/7.90 m. 

3. Ik verzoek het Waterschap om beleid te formuleren voor het waterbeheer in de Oosterhoutse waard met als uitgangspunt dat het veranderende waterbeheer en de inrichting niet tot meer kwelwater binnendijks mag leiden ten opzichte van de situatie van voor het realiseren van de Spiegelwaal. 

• Oproep tot aanvullend onderzoek en maatregelen zoals een monitoringssysteem. Ik verzoek Waterschap om een aanvullend onderzoek naar de impact van het peilbeheer op de kwelwateroverlast voor inwoners van Oosterhout, waarbij specifiek gekeken wordt naar de lokale situaties van overlast door kwelwater. Verder verzoek ik het Waterschap om aanvullende maatregelen te nemen, danwel als randvoorwaarde op te leggen aan ruimtelijke ontwikkelingen, waarbij de maatregelen gericht zijn op het beperken van de nadelige effecten van kwelwater, bijvoorbeeld door verbeterde drainage en het beter afstemmen van peilbeheer op lokale omstandigheden. En tot slot verzoek ik het Waterschap een monitoringsysteem op te zetten om het grondwaterpeil te meten en als de resultaten een toename van (kwel)wateroverlast laten zien om adequate mitigerende maatregelen te nemen. 

• Maatregelen om behalen van minimum en maximum streefpeil te waarborgen. In het Streefpeilenplan worden geen maatregelen genoemd om het minimum streefpeil bij droogte en het maximum streefpeil bij wateroverlast te waarborgen. Ik verzoek het Waterschap concrete maatregelen te benoemen die hierin voorzien, zoals bijvoorbeeld het plaatsen van extra stuwen, pompen en/of waterinlaat-voorzieningen of het aanpassen van C-watergangen naar B-watergangen. 

Conclusie: Gezien de ernst van de problematiek van de kwelwateroverlast in ons dorp en de onvoldoende aandacht die dit probleem krijgt in het Streefpeilenplan, verzoek ik Waterschap Rivierenland om het besluit heroverwegen. Ik pleit voor een bredere aanpak die ook de gevolgen van kwelwaterstromen voor inwoners adequaat adresseert en monitort. Alleen op deze manier kan een structurele en adequate oplossing geboden worden voor de bestaande overlast. 

Met vriendelijke groet, 

Je naam: 
Je adres: 
Je plaatsnaam: 
Je telefoonnummer: 
Je handtekening: 

3 Download uitlegbrief in Word.

4 Download voorbeeldbrief in Word.

5 Brief digitaal per DigD versturen.

In plaats van een papieren brief kunt u ook de brief per DigiD versturen via deze link.